Gospodarka o obiegu zamkniętym i logistyka

Termin „ekonomia cykliczna” pojawił się jako przeciwieństwo do linearnego modelu ekonomicznego „wziąć, zrobić, wyrzucić”. Obecnie cykl życia produktu ciągle się skraca ze względu na rozwój technologii oraz szybsze cykle dystrybucji.

Dobrym tego przykładem jest szybko zmieniająca się moda oraz elektronika. Jako klienci jesteśmy zachęcani do większej konsumpcji, bo zakupione przez nas produkty szybko stają się przestarzałe. Stawia to nas przed ważnym problemem w zakresie ochrony środowiska, jakim są odpady produktów.

Jaka jest główna zasada ekonomii cyklicznej? Komisja Europejska określa ją następująco: „Odpady i wykorzystywanie zasobów są zminimalizowane, a gdy produkt zakończy swój okres życiowy, jest wykorzystywany ponownie, by tworzyć dalszą wartość¹”.

Innym przykładem są telefony komórkowe. Zwykle po roku lub dwóch latach ludzie chcą mieć nowy model. Jednak telefon, który już ich nie interesuje, może zainteresować kogoś innego. Tak więc zostanie on odnowiony i sprzedany; a jeśli przestanie działać, jego komponenty zostaną ponownie wykorzystane do produkcji.

Rysunek 1. pokazuje cykl życia produktu, który stanowią dwa koła: „stworzyć – skonsumować – wzbogacić” dla materiałów biologicznych oraz „stworzyć – użyć – zwrócić” dla materiałów technicznych² (źródło: Fundacja Ellen MacArthur).

Z tego względu ekonomia cykliczna pomaga jak najdłużej utrzymać produkty w cyrkulacji, a następnie odzyskać ich części i materiały po zakończeniu cyklu życia produktu.

Coraz większa liczba firm przyjmuje obecnie podejście ekonomii cyklicznej ze względu na coraz większą różnorodność wyzwań w zakresie ochrony środowiska (odpady, zanieczyszczenie, niewystarczające zasoby) oraz ograniczenia regulacyjne. Na przykład w wielu krajach producenci sprzętu elektronicznego mają obowiązek zająć się nimi po zakończeniu cyklu życia produktów. W Europie jest to regulowane Dyrektywą w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego (WEEE) (2012/19/UE), nakładającą obowiązek na producentów, by odbierali, poddawali recyklingowi i odzyskiwali wszelkie typy towarów elektrycznych.

Organizacja logistyki zwrotnej towarów stała się obowiązkiem producentów elektroniki konsumenckiej. Jednocześnie umożliwia im to generowanie dodatkowych przychodów oraz tworzenie pozytywnego obrazu marki w zakresie CSR.

Przejście do ekonomii cyklicznej tworzy zatem nowe możliwości biznesowe dla firm zajmujących się logistyką zwrotną. Firma GEODIS wprowadziła w Niemczech centrum odzyskiwania zasobów, zapewniające drugie życie zaawansowanego sprzętu High Tech.

Centrum odzyskiwania zasobów GEODIS w Nieder-Olm w Niemczech

Firma GEODIS posiada liczne centra logistyki zwrotnej na całym świecie, w tym kluczowy obiekt w Nieder-Olm w Niemczech. W obiekcie o powierzchni ponad 23 000 m kw. (liczby z 2017 r.) urządzenia elektroniczne są przerabiane, by zapewnić im nowe życie.

Firma GEODIS realizuje różne działania, aby przygotować towary niechciane, uszkodzone lub po leasingu do ponownego wykorzystania, uzyskując maksymalną wartość z nich i ich komponentów.

Czasami produkty w środku ich cyklu życia wystarczy poddać inspekcji, wyczyścić i odnowić, aby ponownie je sprzedać. Obsługując sprzęt informatyczny, GEODIS przeprowadza weryfikację zasobów z użyciem specjalnego oprogramowania w zakresie operacyjności i konfiguracji. Gwarantuje to wymazanie danych osobowych poprzedniego użytkownika.

Przeprowadzamy także naprawy, zmniejszając ilość produktów o niewielkich problemach, które przeszłyby do etapu recyklingu/odpadów, tym samym wydłużając ich okres życia.

Po odzyskaniu i naprawie urządzenia oraz zainstalowaniu oprogramowania przeprowadzamy działania ponownego marketingu. Określamy odpowiednią cenę produktu w oparciu o analizę danych, a następnie wystawiamy go na sprzedaż kanałem o największej wartości, niezależnie od tego, czy będzie to e-handel, sprzedaż brokerska, czy też inne kanały.

Obsługa po zakończeniu okresu życia

Nie zawsze zdajemy sobie sprawę z wartości konsumenckich odpadów elektronicznych. Nawet jeśli sprzętu nie da się naprawić, może mieć on znaczną wartość ze względu na części zapasowe i materiały, jakie zawiera.

W centrach logistyki zwrotnej GEODIS produkty po zakończeniu cyklu życia są rozbierane, by ich części wymienne mogły zostać ponownie wykorzystane w procesie produkcji lub napraw. Niektóre materiały (np. złoto, aluminium, miedź itp.) mogą zostać sprzedane na rynkach specjalistycznych. Proces ten jest zwany „górnictwem miejskim”, czyli uzyskiwaniem pierwiastków z odpadów, zużytych produktów i budynków.

Zapewniamy realizację naszych działań recyklingowych oraz odpowiedniego wywozu odpadów zgodnie z Dyrektywą w sprawie zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, ze specjalnym skupieniem na bezpieczeństwie przy obsłudze towarów niebezpiecznych.

Z tego względu GEODIS odgrywa tutaj prawdziwą rolę w ochronie środowiska, gdyż produkty podlegają recyklingowi odpowiednimi kanałami, a odpady trafiające na wysypisko są minimalne (mniej niż 1%).

Zasady ekonomii cyklicznej mogą zostać wprowadzone w logistyce, czego dowodem są urządzenia elektroniczne.

Jednocześnie działania zwrotne są wysoce rozwinięte dla artykułów związanych z zaawansowaną technologią High Tech i motoryzacją, więc można je także stosować do innych typów produktów, takich jak produkty szybkozbywalne (FMCG), czyli odzież, żywność, napoje itp.

Zbieranie i przetwarzanie produktów w środku cyklu życia i po jego zakończeniu wymaga specjalistycznego doświadczenia. Przydzielanie tych działań zewnętrznemu dostawcy usług logistycznych może zapewnić korzyści zarówno dla środowiska, jak i finansowe.

 

 

 

 

 

 

 

 

< >

Źródła:

¹ https://ec.europa.eu/growth/industry/sustainability/circular-economy_en

² Fundacja Ellen MacArthur – Wprowadzenie do ekonomii cyklicznej – broszura na temat ekonomii cyklicznej https://www.ellenmacarthurfoundation.org/